| Pagina domestica >> Varia >> >> Libri >> De Imitatione Christi

[prior] [deinde]

Liber secundus: Admonitiones ad interna trahentes

Capitula
1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 11 12

Capitulum 1: De interna conversatione

1. Regnum Dei intra vos est, dicit Dominus.
Converte te ex toto corde tuo ad Dominum et relinque hunc miserum
mundum, et inveniet anima tua requiem. Disce exteriora contemnere et ad
interiora te dare, et videbis regnum Dei intra te venire. Est enim
regnum Dei pax et gaudium in Spiritu Sancto, quod non datur impiis.
Veniet ad te Christus ostendens tibi consolationem suam, si dignam illi
ab intus paraveris mansionem. Omnis gloria eius et decor ab intra est,
et ibi complacet sibi.
Frequens illi visitatio cum homine interno, dulcis sermocinatio, grata
consolatio, multa pax, familiaritas stupenda nimis. Eia, anima fidelis,
praepara huic Sponso cor tuum, quatenus ad te venire et in te habitare
dignetur. Sic enim dicit: "Si quis diligit me sermonem meum servabit, et
ad eum veniemus et mansionem apud eum faciemus". Da ergo Christo locum
et ceteris omnibus nega introitum.
Cum Christum habueris, dives es et sufficit tibi. Ipse erit provisor
tuus et fidelis procurator in omnibus, ut non sit opus in hominibus
sperare. Homines enim cito mutantur et deficiunt velociter. Christus
autem manet in aeternum et adstat usque in finem firmiter.
Non est magna fiducia ponenda in homine fragili et mortali, etiamsi
utilis sit et dilectus, neque tristitia multa capienda ex hoc, si
interdum adversetur et contradicat.
Qui hodie tecum sunt cras contrariari possunt et e converso saepe ut
aura vertuntur.

2. Pone totam fiduciam tuam in Domino, et sit ipse timor tuus et amor
tuus. Ipse pro te respondebit et faciet bene sicut melius fuerit.
Non habes hic manentem civitatem et, ubicumque fueris, extraneus es et
peregrinus, nec requiem aliquando habebis, nisi Christo intime fueris
unitus. Quid hic circumspicis, cum iste non sit locus tuae requietionis?
In coelestibus debet esse habitatio tua, et sicut in transitu cuncta
sunt aspicienda.
Transeunt omnia, et tu cum eis pariter. Vide ut non haereas, ne capiaris
et pereas.
Apud Altissimum sit cogitatio tua, et deprecatio tua ad Christum sine
intermissione dirigatur. Si nescis alta speculari et coelestia,
requiesce in passione Christi et in sacris vulneribus eius libenter
habita. Si enim ad vulnera et speciosa stigmata Iesu devote confugis,
magnam in tribulatione senties consolationem, nec multum curabis hominum
despectiones faciliterque verba detrahentium perferes.
Iesus Christus Dominus fuit etiam in mundo ab hominibus despectus et in
maxima necessitate a notis et amicis inter opprobria derelictus.
Dominus Iesus pari voluit et despici, et tu audes de aliquo conqueri?
Christus habuit adversarios et oblocutores, et tu vis omnes habere
amicos et benefactores? Unde coronabitur patientia tua, si nihil
adversitatis occurrit? Si nihil contrarium vis pati, quomodo eris amicus
Christi?
Sustine cum Christo et pro Christo, si vis regnare cum Christo. Si semel
perfecte introisses in interiora Iesu et modicum de ardenti amore eius
sapuisses, tunc de proprio commodo vel incommodo nihil curares, sed
magis de opprobrio illato gauderes, quia amor Iesu facit hominem se
ipsum contemnere.

3. Amator Iesu et verus internus et liber ab affectionibus inordinatis
potest se ad Deum libere convertere et elevare se super seipsum in
spiritu ac fruitive quiescere.
Cui sapiunt omnia prout sunt, non ut dicuntur aut aestimantur, hic vere
sapiens est et doctus a Deo magis quam ab hominibus.
Qui ab intra scit ambulare et modicum res ab extra ponderare non
requirit loca nec tempora expectat ad habenda devota exercitia. Homo
internus cito se recolligit et numquam se totum ad exteriora effundit.
Non illi obest labor exterior aut occupatio ad tempus necessaria, sed
sicut res eveniunt sic se illis accomodat.
Qui intus bene dispositus est et ordinatus non curat mirabiles et
perversos hominum gestus. Tantum homo impeditur et distrahitur, quantum
sibi res attrahit.
Si recte tibi esses et bene purgatus esses, omnia tibi in bonum cederent
et profectum. Ideo multa tibi saepe displicent et saepe conturbant, quia
adhuc non es perfecte tibi mortuus nec segregatus ab omnibus terrenis.
Nihil sic maculat et implicat cor hominis sicut impurus amor in
creaturis. Si renuis consolari exterius, poteris coelestia speculari et
frequenter interius iubilare.

Capitulum 2: De humili submissione

1. Non magni pendas quis pro te vel contra te sit, sed hoc age et cura
ut Deus tecum sit in omni re quam facis. Habeas conscientiam bonam, et
Deus bene te defensabit. Quem enim adiuvare voluerit, nullius
perversitas nocere poterit.
Si tu scis tacere et pati, videbis proculdubio auxilium Domini. Ipse
novit tempus et modum liberandi te, et ideo debes te illi resignare. Dei
est adiuvare et ab omni confusione liberare.

2. Saepe valde prodest ad maiorem humilitatem conservandam, quod
defectus nostros alii sciunt et redarguunt. Quando homo pro defectibus
suis se humiliat, tunc faciliter alios placat et leviter satisfacit sibi
irascentibus.
Humilem Deus protegit et liberat. Humilem diligit et consolatur. Humili
homini se inclinat. Humili largitur gratiam magnam et, post suam
depressionem, levat ad gloriam. Humili sua secreta revelat et ad se
dulciter trahit et invitat.
Humilis, accepta contumelia et confusione, satis bene est in pace, quia
stat in Deo et non in mundo. Non reputes te aliquid profecisse, nisi
omnibus inferiorem te esse sentias.

Capitulum 3: De bono pacifico homine

1. Pone te primo in pace et tunc alios poteris pacificare. Homo
pacificus plus prodest quam bene doctus.
Homo passionatus etiam bonum in malum trahit et faciliter malum credit.
Bonus homo pacificus omnia ad bonum convertit.
Qui bene in pace est de nullo suspicatur. Qui autem male contentus est
et commotus variis suspicionibus agitatur, nec ipse quiescit nec alios
quiescere permittit. Dicit saepe quod dicere non debet et omittit saepe
quod sibi magis facete expediret. Considerat quod alii facere tenentur
et negligit quod ipse facere tenetur.
Habe ergo primo zelum super te ipsum, tunc zelare poteris etiam iuste
proximum tuum. Tu bene facta tua scis excusare et tolerare, et aliorum
non vis accipere excusationes. Iustus esses si te accusares et fratrem
tuum excusares.
Si portati vis, porta alium.

2. Vide quam longe es adhuc a vera caritate et humilitate, quae nulli
novit indignari vel irasci, nisi tantum sibi ipsi.
Non est magnum cum bonis et mansuetis conversari. Hoc enim omnibus
naturaliter placet, et unusquisque libenter pacem habet et secum
sentientes magis diligit. Sed cum duris et perversis aut indisciplinatis
aut nobis contrariantibus pacifice posse vivere magna gratia est et
laudabile nimis virileque factum.
Sed sunt qui seipsos in pace tenent et cum aliis etiam pacem habent. Et
sunt qui nec pacem habent, nec alios in pace dimittunt. Aliis sunt
graves, sed sibi sunt semper graviores. Et sunt qui seipsos in pace
retinent et ad pacem alios reducere student.
Et tamen tota pax nostra in hac misera vita potius in humili sufferentia
ponenda est, quam in non sentiendo contraria.
Qui melius scit pati pacem tenebit maiorem. Iste est victor sui et
dominus mundi, amicus Christi et heres coeli.

Capitulum 4: De pura mente et simplici intentione

1. Duabus alis homo sublevatur a terrenis, scilicet simplicitate et
puritate. Simplicitas debet esse in intentione, puritas in affectione.
Simplicitas intendit Deum, puritas apprehendit et gustat.
Nulla actio te impediet, si liber intus ab omni inordinato affectu
fueris. Si nihil aliud quam Dei beneplacitum et proximi utilitatem
intendis et quaeris, interna libertate frueris.
Si rectum cor tuum esset, tunc omnis creatura speculum vitae et liber
sanctae doctrinae esset. Non est creatura tam parva et vilis, quae
bonitatem Dei non repraesentet. Si tu esses intus bonus et purus, tunc
omnia sine impedimento videres et caperes bene. Cor purum penetrat
coelum et infernum.

2. Qualis unusquisque est intus, taliter iudicat exterius.
Si est gaudium in mundo, hoc utique possidet puri cordis homo. Et si est
alicubi tribulatio et angustia, hoc melius novit mala conscientia.
Sicut ferrum missum in ignem amittit rubiginem et totum candens
efficitur, sic homo ad Deum integre se convertens a torpore exuitur et
in novum hominem transmutatur.
Quando homo incipit tepescere, tunc parvum metuit laborem et externam
accipit consolationem. Sed quando perfecte incipit se vincere et
viriliter in via Dei ambulare, tunc minus ea reputat quae sibi prius
gravia esse sentiebat.

Capitulum 5: De propria consideratione

1. Non possumus nobis ipsis nimis credere, quia saepe gratia nobis deest
[et sensus]. Modicum lumen est in nobis, et hoc cito per negligentiam
amittimus. Saepe etiam non advertimus quod tam caeci intus sumus. Saepe
male agimus et peius excusamus, et passione interdum movemur et zelum
putamus. Parva in aliis reprehendimus et nostra maiora pertransimus.
Satis cito persentimus et ponderamus quod ab aliis sustinemus, sed
quantum alli de nobis sustinent non advertimus.
Qui bene et recte sua ponderaret, non esset quod de alio graviter
iudicaret. Internus homo sui ipsius curam omnibus curis anteponit. Et
qui sibi ipsi diligenter intendit faciliter de aliis tacet. Numquam eris
internus et devotus, nisi de aliis silueris et ad te ipsum specialiter
respexeris.

2. Si tibi ipsi et Deo totaliter intendis, modicum te movebit quod foris
percipis.
Ubi es, quando tibi ipsi praesens non es? Et quando omnia percurristi,
quid, te neglecto, profecisti? Si debes habere pacem et unionem veram,
oportet quod totum adhuc postponas et te solum prae oculis habeas.
Multum proinde proficies, si te feriatum ab omni temporali cura
conserves. Valde deficies, si aliquid temporale reputaveris.
Nihil altum, nihil magnum, nihil gratum, nihil acceptum tibi sit, nisi
pure Deus aut de Deo sit. Totum vanum aestima quidquid consolationis
occurrit de aliqua creatura. Amans Deum anima sub Deo despicit universa.
Solus Deus aeternus et immensus, implens omnia, solatium est animae et
vera mentis laetitia.

Capitulum 6: De laetitia bonae conscientiae

1. Gloria boni hominis, testimonium bonae conscientiae. Habe bonam
conscientiam et semper habebis laetitiam.
Bona conscientia valde multa potest portare et valde laeta est inter
adversa. Mala conscientia, semper timida et inquieta.
Suaviter requiesces, si te cor tuum non reprehenderit. Noli laetari,
nisi cum bene feceris. Mali numquam habent veram laetitiam, nec internam
sentiunt pacem, quia non est pax impiis, dicit Dominus. Et si dixerint:
"In pace sumus, non venient super nos mala. Et quis nobis nocere
audebit?" non credas eis, quoniam repente exurget ira Dei, et in nihilum
redigentur actus eorum, et cogitationes eorum peribunt.
Gloriari in tribulationibus non est grave amanti: sic enim gloriari est
in cruce Domini gloriari.
Brevis gloria, quae ab hominibus datur et accipitur. Mundi gloriam
semper comitatur tristitia. Bonorum gloria in conscientia eorum et non
in ore hominum. Iustorum laetitia de Deo et in Deo est, et gaudium eorum
de veritate.
Qui veram et aeternam gloriam desiderat temporalem non curat. Et qui
temporalem quaerit gloriam, aut non ex animo contemnit, minus amare
convincitur coelestem.
Magnam habet cordis tranquillitatem qui nec laudem curat nec vituperia.
Facile erit contentus et pacatus, cuius conscientia munda est.

2. Non es sanctior si laudaris, nec vilior si vituperaris. [Quod es, hoc
es; nec melior dici vales, quam, Deo teste, sis.]
Si attendis quid apud te sis intus, non curabis quid de te loquantur
homines foris. Homo videt in facie, Deus autem in corde. Homo considerat
actus, Deus pensat intentionem.
Bene semper agere et modicum de se tenere humilis animae indicium est.
Nolle consolari ab aliqua creatura, magnae puritatis et internae
fiduciae indicium est.
Qui nullum extrinsecum pro se testimonium quaerit, liquet quod Deo se
totaliter commisit. Non enim qui se ipsum commendat ille probatus est,
ait beatus Paulus, sed quem Deus commendat.
Ambulare cum Deo intus, nec aliqua affectione teneri foris, status est
interni hominis.

Capitulum 7: De amore iesu super omnia

1. Beatus qui intelligit quid sit amare Iesum et contemnere se ipsum
propter Deum.
Oportet dilectum propter Dilectum relinquere, quia Iesus vult solus
super omnia amari.
Dilectio creaturae fallax et instabilis, dilectio Iesu felix et
perseverabilis. Qui adhaeret creaturae cadet cum labili, qui amplectitur
Iesum firmabitur in eum.
Illum dilige et amicum tene tibi, qui, omnibus recedentibus, te non
relinquet nec patietur in fine perire. Ab omnibus oportet aliquando te
separari, sive velis sive nolis. Tene te apud Iesum vivens et moriens,
et illius fidelitati te committe, qui, omnibus deficientibus, solus
potest te adiuvare.

2. Dilectus tuus talis est naturae, ut alienum non velit admittere, sed
solus vult cor tuum habere et tamquam rex in proprio throno sedere. Si
scires te ab omni creatura evacuare, Iesus libenter tecum habitaret.
Paene totum perditum invenies quidquid extra Iesum in hominibus
posueris. Non confidas nec innitaris super calamum ventosum, quia omnis
caro foenum, et omnis gloria eius ut flos foeni cadet.
Cito deciperis, si ad externam hominum apparentiam tantum aspexeris. Si
autem tuum in aliis quaeris solatium et lucrum, saepe senties detrimentum.
Si quaeris in omnibus Iesum, invenies utique Iesum. Si autem quaeris te
ipsum, invenies etiam te ipsum, sed ad tuam perniciem. Plus enim homo
nocivior est sibi, si Iesum non quaerit, quam totus mundus et omnes sui
adversarii.

Capitulum 8: De familiari amicitia iesu

1. Quando Iesus adest, totum bonum est, nec quidquam difficile videtur.
Quando vero Iesus non adest, totum durum est. Quando Iesus intus non
loquitur, consolatio vilis est. Si autem Iesus unum verbum loquitur
tantum, magna consolatio sentitur.
Nonne Maria Magdalena statim surrexit de loco in quo flevit, quando
Martha illi dixit: "Magister adest et vocat te"? Felix hora quando Iesus
vocat de lacrimis ad gaudium spiritus!
Quam aridus et durus es sine Iesu! Quam insipiens et vanus, si cupis
aliquid extra Iesum! Nonne hoc est maius damnum, quam si totum perderes
mundum? Quid habet mundus conferre sine Iesu? Esse sine Iesu est gravis
infernus; et esse cum Iesu, dulcis paradisus.
Si fuerit tecum Iesus, nullus poterit nocere inimicus. Qui invenit Iesum
invenit thesaurum bonum, immo bonum super omne bonum. Et qui perdit
Iesum perdit nimis multum et plus quam totum mundum. Pauperrimus est qui
vivit sine Iesu, ditissimus est qui bene est cum Iesu.

2. Magna ars est scire conversari cum Iesu, et scire Iesum tenere magna
prudentia. Esto humilis et pacificus, et erit tecum Iesus. Sis devotus
et quietus, et permanebit tecum Iesus.
Potes cito fugare Iesum et gratiam eius perdere, si volueris ad
exteriora declinare. Et si illum effugaveris et perdideris, ad quem tunc
fugies et quem tunc quaeres amicum? Sine amico non potes diu vivere, et
si Iesus non fuerit tibi prae omnibus amicus, eris nimis tristis et
desolatus.

3. Fatue igitur agis, si in aliquo altero confidis et laetaris.
Eligendum est magis totum mundum habere contrarium, quam Iesum offensum.
Ex omnibus ergo caris sit Iesus dilectus specialis. Diligantur homines
propter Iesum, Iesus autem propter se ipsum. Solus Iesus Christus
singulariter est amandus, qui solus bonus et fidelis invenitur prae
omnibus amicis. Propter ipsum et in ipso tam amici quam inimici tibi
sint cari, et pro omnibus his exorandus est, ut omnes ipsum cognoscant
et diligant.
Numquam cupias singulariter laudari et amari, quia hoc solius Dei est,
qui similem sibi non habet. Nec velis quod aliquis in corde suo tecum
occupetur, neque tu cum alicuius occuperis amore, sed sit Iesus in te et
in omni bono homine.
Esto purus et liber intus, sine alicuius creaturae implicamento. Oportet
te esse nudum, et purum cor ad Iesum gerere, si vis vacare et videre
quam suavis est Dominus.

4. Et revera ad hoc non pervenies, nisi gratia eius fueris praeventus et
introtractus, ut, omnibus evacuatis et licentiatis, solus cum Deo uniaris.
Quando enim gratia Dei venit ad hominem, tunc potens fit ad omnia. Et
quando recedit, tunc pauper et infirmus erit et quasi tantum ad flagella
relictus. In his non debet deici nec desperare, sed ad voluntatem Dei
aequanimiter stare et cuncta supervenientia sibi ad laudem Iesu Christi
perpeti. Quia post hiemem sequitur aestas, post noctem redit dies et
post tempestatem, serenitas magna.

Capitulum 9: De carentia omnis solatii

1. Non est grave humanum contemnere solatium, cum adest divinum. Magnum
est et valde magnum tam humano quam divino posse carere solatio et pro
amore Dei libenter exilium cordis velle sustinere et in nullo se ipsum
quaerere, nec ad proprium meritum respicere.
Quid magis es, si hilaris sis et devotus adveniente gratia? Optabilis
cunctis haec hora. Satis suaviter equitat, quem gratia Dei portat.
Et quid mirum si onus non sentit qui portatur ab Omnipotente et ducitur
a summo Ductore? Libenter aliquid habemus pro solatio, et homo
difficulter exuitur a se ipso.
Vicit sanctus Laurentius saeculum cum summo sacerdote, quia omne quod in
mundo delectabile videbatur despexit, et Dei summum sacerdotem Sixtum,
quem maxime diligebat, pro amore Christi etiam a se tolli clementer
ferebat. Amore igitur Creatoris amorem hominis superavit et pro humano
solatio divinum beneplacitum magis elegit. Ita et tu aliquem necessarium
et dilectum amicum pro amore Dei disce relinquere. Nec graviter feras,
cum ab amico fueris derelictus, sciens quoniam oportet nos omnes tandem
ab invicem separari.
Multum et diu oportet hominem in se ipso certare, antequam discat se
ipsum plene superare et totum affectum suum plene in Deum trahere.
Quando homo stat super se ipsum, facile labitur ad consolationes
humanas. Sed verus Christi amator et studiosus sectator virtutum non
cadit super illas consolationes, nec quaerit tales sensibiles
dulcedines, sed magis fortes tentationes et exercitationes et pro
Christo duros sustinere labores.

2. Cum igitur spiritualis consolatio a Deo datur, cum gratiarum actione
accipe eam et Dei munus intellige esse, non tuum meritum, et noli
extolli. Noli nimium gaudere nec inaniter praesumere, sed esto magis
humilior ex dono, cautior quoque et timoratior in cunctis actibus tuis,
quoniam transibit hora illa et sequetur tentatio.
Cum ablata fuerit consolatio, non statim desperes, sed cum humilitate et
patientia expecta coelestem visitationem, quia potens est Deus ampliorem
tibi redonare gratiam et consolationem. Istud non est novum nec alienum
viam Dei expertis, quia in magnis sanctis et in antiquis prophetis fuit
talis saepe alternationis modus. Unde quidam, praesente iam gratia,
dicebat: "Ego dixi in abundantia mea, non movebor in aeternum". Absente
autem gratia, quid in se fuerit expertus adiungit dicens: "Avertisti
faciem tuam a me, et factus sum conturbatus". Inter haec autem nequaquam
desperat, sed instantius Dominum rogat et dicit: "Ad te, Domine, clamabo
et ad Deum meum deprecabor". Denique orationis suae fructum reportat et
se exauditum testatur dicens: "Audivit Dominus et misertus est mei,
Dominus factus est adiutor meus". Sed in quo? "Convertisti, inquit,
planctum meum in gaudium mihi et circumdedisti me laetitia".
Et si sic actum est cum magnis sanctis, non est desperandum nobis
infirmis et pauperibus, si interdum in frigiditate et interdum in
fervore sumus. Quoniam Spiritus venit et recedit secundum suae
voluntatis beneplacitum. Unde beatus Iob ait: "Visitas eum diluculo et
subito probas illum".

3. Super quid igitur sperare possum, aut in quo confidere debeo, nisi in
sola magna misericordia Domini et in sola spe gratiae coelestis?
Sive enim adsint homines boni, sive devoti fratres et amici fideles,
sive libri sancti vel tractatus pulchri, sive dulces cantus et hymni,
omnia haec modicum iuvant et modicum sapiunt quando sum desertus a
gratia et in propria paupertate relictus. Tunc non est melius remedium,
quam patientia et abnegatio mei in voluntate Dei.
Numquam inveni aliquem religiosum qui non habuerit interdum gratiae
subtractionem, aut non senserit fervoris diminutionem. Nullus sanctus
fuit tam alte raptus vel illuminatus, qui prius vel postea non fuerit
tentatus. Non enim alta Dei contemplatione dignus est, qui pro Deo non
est exercitatus aliqua tribulatione. Solet enim sequentis consolationis
tribulatio praecedens esse signum. Nam tentationibus probatis coelestis
promittitur consolatio. "Qui vicerit, inquit, dabo ei edere de ligno vitae".
Datur etiam consolatio divina, ut homo fortior sit ad sustinendum
adversa. Sequitur etiam tentatio, ne se elevet de bono.
Non dormit diabolus, nec caro adhuc mortua est. Ideo non cesses te
praeparare ad certamen, quia a dextris et a sinistris sunt hostes, qui
numquam quiescunt.

Capitulum 10: De gratitudine pro gratia dei

1. Quid quaeris quietem, cum natus sis ad laborem, ad patientiam magis
quam ad consolationem et ad crucem portandam magis quam ad laetitiam?
Quis, etiam saecularium, non libenter consolationem et laetitiam
spiritualem acciperet, si semper obtinere posset? Excedunt enim
spirituales consolationes omnes mundi delitias et carnis voluptates.
Nam omnes delitiae mundanae aut turpes aut vanae sunt. Spirituales vero
delitiae solae sunt iucundae et honestae, ex virtutibus progenitae et a
Deo puris infusae mentibus. Sed istis divinis consolationibus nemo
semper pro suo affectu frui valet, quia tempus tentationis non diu cessat.
Multum contrariatur supernae visitationi falsa libertas animi et magna
confidentia sui.
Deus bene facit consolationis gratiam dando, sed homo male facit non
statim Deo cum gratiarum actione retribuendo. Et ideo non possunt in
nobis dona gratiae fluere, quia ingrati sumus auctori, nec totum
refundimus fontali origini. Semper enim debetur gratia digne gratias
agenti sive referenti. Auferetur ab elato quod dari solet humili.
Nolo consolationem quae mihi auferat compunctionem, nec affecto
contemplationem quae ducit in elationem. Non enim omne altum sanctum,
nec omne desiderium purum, nec omne dulce bonum, nec omne carum gratum
Deo. Libenter accepto gratiam, unde humilior et timoratior inveniar
atque ad relinquendum me paratior fiam.
Doctus dono gratiae et eruditus subtractionis verbere, non sibi audebit
quidquam boni attribuere, sed potius se pauperem et nudum confitebitur.

2. Da Deo quidquid Dei est et tibi adscribe quod tuum est. Hoc est, Deo
gratias pro gratia tribue, tibi autem soli culpam et dignam poenam pro
culpa deberi sentias.
Pone te semper ad infimum, et dabitur tibi summum. Nam summum non stat
sine infimo.
Summi Sancti apud Deum minimi sunt apud se, et quanto gloriosiores,
tanto in se humiliores. Pleni veritate et gloria coelesti, non vanae
gloriae cupidi, in Deo fundati et confirmati, nullo modo possunt esse
elati. Et qui Deo totum adscribunt quidquid boni acceperunt gloriam ab
invicem non quaerunt, sed gloriam quae a Deo est volunt, et Deum in se
et in omnibus Sanctis laudari super omnia cupiunt et semper in ipsum
tendunt.
Esto igitur gratus in minimo, et eris dignus maiora accipere. Sit tibi
minimum pro maximo, et contemptibile pro spirituali dono. Si dignitas
Datoris inspicitur, nullum datum parvum aut munus vile videbitur. Non
enim parvum est quod a summo Deo donatur. Etiam si poenas et verbera
donaverit, gratum esse debet, quia semper pro salute nostra facit
quidquid nobis advenire permittit.
Qui gratiam Dei retinere desiderat, sit gratus pro gratia Dei data,
patiens pro sublata. Oret ut reddatur, cautus sit et humilis ne amittat.

Capitulum 11: De paucitate amatorum crucis

1. Habet autem Iesus multos amatores sui regni coelestis, sed paucos
baiulatores suae crucis. [Habet multos desideratores consolationis, sed
paucos tribulationis.] Plures invenit socios mensae, sed paucos
abstinentiae.
Omnes volunt cum Christo gaudere, sed pauci volunt pro ipso aliquid
sustinere. Multi sequuntur Iesum usque ad fractionem panis, sed pauci ad
bibendum calicem passionis. Multi miracula eius venerantur, sed pauci
ignominias crucis sequuntur. Multi Iesum diligunt quamdiu adversa non
contingunt. Multi illum laudant et benedicunt quamdiu consolationes
aliquas ab ipso recipiunt. Si autem Iesus se absconderit et modicum eos
reliquerit, aut in querimoniam aut in deiectionem nimiam cadunt.
Qui autem Iesum propter Iesum, et non propter aliquam suam propriam
consolationem diligunt, ipsum in tribulatione et in angustia cordis
sicut in summa consolatione diligunt et benedicunt. Et si eis
consolationem numquam dare vellet, ipsum tamen laudarent et semper
gratias agere vellent.

2. O quantum potest amor Iesu purus, nullo proprio commodo vel amore
permixtus! Nonne mercenarii sunt dicendi qui consolationes semper
quaerunt? Nonne amatores sui magis quam Iesu probantur qui sua commoda
vel lucra semper meditantur?
Ubi invenitur talis, qui velit Deo servire gratis? Raro invenitur tam
spiritualis aliquis, qui omnibus sit nudatus. Nam verum spiritu
pauperem, ab omni creatura nudum, quis inveniet? Procul et de ultimis
finibus pretium eius.
Si dederit homo omnem substantiam suam, adhuc nihil est. Et si fecerit
poenitentiam magnam, adhuc exiguum est. Et si apprehenderit omnem
scientiam, adhuc longe est. Et si habuerit virtutem magnam et devotionem
nimis ardentem, adhuc sibi multum deest. Unum scilicet quod sibi summe
necessarium est. Quid illud? Ut, omnibus relictis, se relinquat et a se
totaliter exeat nihilque de privato amore retineat. Cum omnia fecerit
quae facienda noverit, nihil se fecisse sentiat. Non grande ponderet
quod grandis aestimari possit, sed in veritate servum inutilem se
pronuntiet. Sic Veritas ait: "Cum feceritis omnia quae vobis praecerpa
sunt, adhuc dicite quia servi inutiles sumus".
Tunc vere pauper et nudus spiritu esse poterit, et cum propheta dicere:
"Quia unicus et pauper sum ego". Nemo isto ditior, nemo liberior, nemo
potentior eo qui scit se et omnia relinquere et ad infimum se ponere.

Capitulum 12: De regia via sanctae crucis

1. Durus hic multis videtur sermo: "Abnega temetipsum, tolle crucem tuam
et sequere Iesum". Sed multo durius erit audire illud extremum verbum:
"Discedite a me, omnes maledicti, in ignem aeternum!" Qui enim modo
libenter audiunt verbum crucis et sequuntur tunc non timebunt ab
auditione aeternae damnationis.
Hoc signum crucis erit in coelo, cum Dominus ad iudicandum venerit. Tunc
omnes servi crucis, qui se Crucifixo conformaverunt in vita, ad Christum
accedent iudicem cum magna fiducia. Quid igitur times tollere crucem,
per quam itur ad regnum?
In cruce salus, in cruce vita, in cruce protectio ab hostibus. In cruce
infusio supernae suavitatis, in cruce robur mentis, in cruce gaudium
spiritus. In cruce virtus summa, in cruce perfectio sanctitatis. Non est
salus animae, nec spes aeternae vitae, nisi in cruce.
Tolle ergo crucem et sequere Iesum, et ibis in vitam aeternam.
Praecessit ille baiulans sibi crucem et mortuus est pro te in cruce, ut
tu etiam portes crucem et mori affectes in cruce. Quia, si commortuus
fueris in cruce, etiam cum illo pariter vives, et si socius fueris
poenae, socius eris et gloriae.

2. Ecce in cruce totum iacet, et non est alia via ad vitam et ad veram
internam pacem, nisi via sanctae crucis et quotidianae mortificationis.
Ambula ubi vis, quaere quodcumque volueris, et non invenies altiorem
viam supra nec securiorem infra, nisi via sanctae crucis. Dispone et
ordina omnia secundum tuum velle et videre, et non invenies nisi semper
aliquid pati debere, aut sponte aut invite, et ita crucem semper invenies.
Aut enim in corpore dolorem senties, aut in anima spiritus tribulationem
sustinebis. Interdum a Deo relinqueris, interdum a proximo exercitaberis
et, quod amplius est, saepe tibimetipsi gravis eris. Nec tamen aliquo
remedio vel solatio liberari seu alleviari poteris, sed donec Deus
voluerit oportet ut sustineas.
Vult enim Deus ut tribulationem sine consolatione discas pati et illi
totaliter te subicias et humilior ex tribulatione fias. Nemo ita
cordialiter sentit passionem Christi sicut is cui contigerit similia pati.
Crux igitur semper parata est et ubique te expectat. Non potes effugere
ubicumque cucurreris, quia ubicumque veneris, temetipsum tecum portas et
semper teipsum invenies. Converte te supra, converte te infra, converte
te extra et intra, et in omnibus invenies crucem, et necesse est te
ubicumque tenere patientiam, si internam vis habere pacem et perpetuam
promereri coronam.

3. Si libenter crucem portas, portabit te et deducet te ad desideratum
finem, ubi scilicet finis patiendi erit. Si invite portas, onus tibi
facis et teipsum magis gravas, et tamen oportet ut sustineas.
Si abicis unam crucem, aliam proculdubio invenies, et forsitan
graviorem. Credis tu evadere quod nemo mortalium potuit praeterire? Quis
Sanctorum in mundo sine croce et tribulatione fuit? Nec enim Dominus
noster Iesus Christus una hora sine dolore passionis fuit quamdiu vixit.
Oportebat autem Christum pati et resurgere a mortuis et ita intrare in
gloriam suam.
Et quomodo tu aliam viam quaeris, quam hanc regiam, quae est via sanctae
crucis?
Tota vita Christi crux fuit et martyrium, et tu tibi quaeris requiem et
gaudium? Erras erras si aliud quaeris quam pati tribulationes, quia tota
ista vita mortalis plena est miseriis et circumsignata crucibus.
Et quanto quis altius in spiritu profecerit, tanto graviores cruces
saepe invenit, quia exilii sui poena magis ex amore crescit.

4. Sed tamen iste sic multipliciter afflictus non est sine levamine
consolationis, quia fructum magnum sibi sentit accrescere ex sufferentia
suae crucis. Nam dum sponte se illi subicit, omne onus tribulationis in
fiduciam divinae consolationis convertitur. Et quanto magis caro per
tribulationem atteritur, tanto amplius spiritus per internam
consolationem roboratur. Et nonnumquam in tantum confortatur ex affectu
tribulationis et adversitatis, ob amorem conformitatis crucis Christi,
ut non sine dolore et tribulatione esse vellet, quoniam se tanto
acceptiorem Deo reddit, quanto plura et graviora pro eo ferre poterit.
Non est illud virtus hominis, sed gratia Christi, quae tanta potest et
agit in carne fragili, ut quod naturaliter semper abhorret et fugit, hoc
fervore spiritus aggrediatur et diligat.
Non est secundum hominem crucem portare, crucem amare, corpus castigare
et servituti subicere, honores fugere, contumelias libenter sustinere,
se ipsum despicere et despici optare, adversa quaeque cum damnis perpeti
et nihil prosperitatis in hoc mundo desiderare. Si ad te ipsum respicis,
nihil huiusmodi ex te poteris. Sed si in Domino confidis, dabitur tibi
fortitudo de coelo et subicietur ditioni tuae mundus et caro. Sed nec
inimicum diabolum timebis, si fueris fide armatus et Iesu cruce signatus.
Pone ergo te, sicut fidelis et bonus servus Christi, ad portandam
viriliter crucem Domini tui, pro te ex amore crucifixi. Praepara te ad
toleranda multa adversa et varia incommoda in hac misera vita, quia sic
tecum erit ubicumque, et sic revera eum invenies ubicumque latueris.
Oportet te ita esse, et non est remedium evadendi a tribulatione malorum
et dolore, quam ut tu patiaris. Calicem Domini affectanter bibe, si
amicus eius esse et partem cum eo habere desideras.
Consolationes Deo committe; faciat ipse cum talibus sicut sibi magis
placuerit. Tu vero pone te ad sustinendum tribulationes, et reputa eas
maximas consolationes, quia non sunt condignae passiones huius temporis
ad futuram gloriam, quae revelabitur in nobis, promerendam, etiam si
omnes solus posses sustinere.

5. Quando ad hoc veneris, quod tribulatio tibi dulcis erit et sapiet pro
Christo, tunc bene tecum esse aestima, quia invenisti paradisum in
terra. Quamdiu tibi pari grave est et fugere quaeris, tamdiu male
habebis, et sequentur te ubique tribulationes. Si ponis te ad quod esse
debes, videlicet ad patiendum et moriendum, fiet cito melius, et pacem
invenies.
Etiamsi raptus fueris in tertium coelum cum Paulo, non es propterea
securus de nullo malo sustinendo. "Ego, inquit Iesus, ostendam illi
quanta oporteat eum pro nomine meo pati". Pati ergo tibi remanet, si
Iesum diligere et perpetue illi servire placet.
Utinam dignus esses pro nomine Iesu aliquid pati. Quam magna gloria
remaneret tibi! Quanta exultatio omnibus Sanctis Dei! Quanta aedificatio
esset proximi!
Nam patientiam omnes commendant, quamvis pauci pati velint. Merito
deberes modicum pati pro Christo, cum multi graviora patiantur pro mundo.

6. Scias pro certo quod morientem te oportet ducere vitam. Et quanto
unusquisque plus sibi moritur, tanto Deo magis vivere incipit.
Nemo aptus est ad comprehendendum coelestia nisi se submiserit ad
portandum pro Christo adversa. Nihil Deo acceptius, nihil tibi salubrius
in mundo isto, quam libenter pati pro Christo. Et si eligendum tibi
esset, magis optare deberes pro Christo adversa pati, quam multis
consolationibus recreari, quia Christo similior esses et omnibus Sanctis
conformior.
Non enim stat meritum nostrum et profectus status nostri in multis
suavitatibus et consolationibus, sed potius in magnis gravitatibus et
tribulationibus perferendis.
Si quidem aliquid melius et utilius saluti hominum quam pati fuisset,
Christus utique verbo et exemplo ostendisset. Nam et sequentes se
discipulos omnesque eum sequi cupientes manifeste ad crucem portandam
hortatur et dicit: "Si quis vult venire post me, abneget semetipsum et
tollat crucem suam et sequatur me".
Omnibus ergo perlectis et scrutatis, sit ista finalis conclusio:
"Quoniam per multas tribulationes oportet nos intrare in regnum Dei". Amen.

[prior] [deinde]

| Pagina domestica >> Varia >> >> Libri >> De Imitatione Christi